Co to oznacza „oswoić dziecko ze szkołą” ?
• Zaznajomić dzieci i rodziców z zasadami panującymi w klasie/szkole i prawami, oraz obowiązkami ucznia
• Zapoznać z instytucją szkoły, z wychowawcą, z rówieśnikami w klasie, w świetlicy, w stołówce
• Ułatwić adaptację w nowej roli, w nowych warunkach, do nowych obowiązków
• Pomóc opanować nowy porządek, reguły, nowe kompetencje
• Stopniowo przyzwyczajać do nowej sytuacji, do odmiennego sposobu działania
Przykłady działań ze strony rodziców:
UCZENIE SAMODZIELNOŚCI
Dorośli z otoczenia dziecka powinni zachęcać je do podejmowania aktywności, która będzie sprzyjała rozwojowi samodzielności.
-Opiekunowie powinni pozwalać, umożliwiać, a nawet zachęcać dziecko do samodzielnej aktywności. Może to być na przykład: noc spędzona u dziadków, kolegów; wycieczka pod opieką innego opiekuna; zadbanie o nakrycie stołu bez nadmiernej kontroli.
ZAPOZNANIE ZE SZKOŁĄ
Dorośli z otoczenia dziecka powinni zapoznać dziecko z budynkiem szkoły, instytucją (prawa i obowiązki ucznia), aby ułatwić mu zaaklimatyzowanie się w nowym dla niego środowisku.
-Opiekun na przykład w ramach spaceru może zabrać dziecko do szkoły, w której rozpocznie ono swoją przygodę z edukacją. Warto pokazać dziecku budynek szkoły, boisko, wejść z dzieckiem do szkoły, przejść się po korytarzu, rozmawiać o szkole.
ZABAWA
Zabawa jest ważną aktywnością w życiu dziecka. Poprzez zabawę uczy się, łatwiej nabywa nowe kompetencje, poznaje nowe role społeczne oraz nawiązuje relacje z rówieśnikami. Lista możliwości, jak wykorzystać zabawę w toku nauki, ograniczona jest jedynie
wyobraźnią dorosłego!
-Warto pobawić się z dzieckiem w szkołę. Pomoże to dziecku zrozumieć, co będzie się działo w szkole, jak przebiega lekcja, co się podczas niej może dziać. Możemy bawić się na różne sposoby, ponieważ dziecko jest w stanie wejść w różne role. Na przykład: w przebieg lekcji – dziecko jako uczeń, opiekun jako nauczyciel, bądź odwrotnie; w odrabianie lekcji, w przerwę, w wychowanie fizyczne czy w dyżurowanie.
STWARZANIE MOŻLIWOŚCI POZNANIA INNYCH DZIECI
Rozbudowując kontakty z innymi ludźmi ułatwiamy dziecku nawiązywanie współpracy w nowym środowisku, jakim jest szkoła. Możemy rozpatrywać rozwój społeczny na dwóch poziomach: (1) przynależność do grupy oraz (2) tworzenie grupy.
-Ważne jest, aby stwarzać dziecku wiele okazji do poznawania innych ludzi. Warto, aby dzieci miały rozbudowaną siatkę kontaktów społecznych, ponieważ przygotuje je to do odnalezienia się w nowej sytuacji, wśród wielu, często nieznajomych mu osób. Dziecko, które posiada wiele doświadczeń w kontaktach interpersonalnych, z dużym prawdopodobieństwem będzie łatwiej utożsamiać się z grupą oraz będzie miało poczucie, że również tworzy tę grupę. Dorośli powinni podkreślać, że te kompetencje są ważne. Dorośli powinni stwarzać okazję i odpowiednią atmosferę do integracji z innymi dziećmi/w grupie/w klasie. Należy na ten aspekt zwrócić szczególną uwagę
w przypadku dzieci, które na co dzień nie mają okazji do nawiązywania wielu kontaktów.
BUDOWANIE POCZUCIA WŁASNEJ PREZESTRZENI
Dorośli z otoczenia dziecka powinni pomagać w budowaniu poczucia własnej przestrzeni przy jednoczesnym poszerzaniu autonomii, aby dziecko potrafiło odnaleźć swoje miejsce w przestrzeni takiej, jak klasa.
- Warto zorganizować dziecku w domu jego „własną” przestrzeń (np. zamknięty karton, szuflada), w której będzie trzymało wybrane samodzielnie przybory szkolne.
CELEBRACJA PIERWSZEGO DNIA SZKOŁY
Dorośli z otoczenia dziecka będąc z nim w tym ważnym dniu pomagają mu zrozumieć wagę sytuacji z jednoczesnym poczuciem bezpiecznego wejścia w nową sytuację.
-Warto podkreślić ważność pierwszego dnia szkoły. Dzień wcześniej można wraz z dzieckiem przygotować eleganckie ubranie, zapytać dziecka, jak się czuje jako przyszły pierwszoklasista oraz powiedzieć mu, jak sami czujemy się w tej sytuacji. Po uroczystościach w szkole można zorganizować dziecku atrakcje, na przykład zabrać je do kawiarni, do kina czy do zoo lub na wspólną zabawę z innymi pierwszoklasistami.
POZYTYWNE NASTAWIENIE DZIECKA DO SZKOŁY
Budując pozytywne nastawienie minimalizujemy potencjalne trudności i wynikające z nich negatywne konsekwencje.
-Warto pamiętać, że dziecko widzi, słyszy i zapamiętuje informacje. Dlatego ważne jest, aby dorośli zwracali uwagę na to, co mówią na temat szkoły w obecności dziecka. Jeżeli wypowiadamy się negatywnie, wyrażamy frustrację dotyczącą posłania dziecka do szkoły ryzykujemy, że nasze dziecko może odczuwać lęk, niechęć do szkoły lub brak poczucia obowiązku uczęszczania do niej.
Aby oswoić dziecko ze szkołą, przede wszystkim musimy być cierpliwi, bo oswajanie to proces. Musimy poczekać na rezultaty.
KONSEKWENCJE OSWOJENIA DZIECKA ZE SZKOŁĄ
• Dzieci chętnie będą chodzić do szkoły
• Z mniejszym prawdopodobieństwem będą występowały postawy lękowe
• Z większą łatwością będą przestrzegały zasad i reguł panujących w szkole
• Znacznie łatwiej będzie im się integrować z grupą
• Większe prawdopodobieństwo utrzymania trwałej, pozytywnej samooceny
• Silniejsze poczucie przynależności do grupy
• Dzieci mogą wychodzić częściej z inicjatywą
• Dzieci nie boją się samodzielnych działań
• Dzieci nie będą bały się współpracować z innymi dziećmi i w dużym stopniu współpraca ta będzie owocna
• Dzieci nie będą bały się wchodzić w interakcje z dorosłymi
Proces oswajania dziecka ze szkołą może zmniejszyć ryzyko pojawienia się negatywnych reakcji emocjonalnych i fizjologicznych w sytuacji rozpoczęcia nauki w szkole